हिन्दु धर्ममा हरियाली तीजको विशेष महत्व छ । नारीहरुको लुगा लगाउने र मनाउने पर्व हो । प्रत्येक वर्ष साउन शुक्ल पक्षको तृतीयालाई हरियाली तीजका रुपमा मनाइन्छ । यो मुख्यतया पश्चिमी उत्तर प्रदेश, राजस्थान र दिल्लीमा मनाइन्छ। तीजका दिन महिलाहरु आफ्ना श्रीमानको दीर्घायु र सुस्वास्थ्यको कामना गर्दै व्रत बस्ने गर्दछन् । यो व्रत भगवान शिव र माता पार्वतीको वैवाहिक जीवन प्राप्त गर्नको लागि मनाइन्छ। आउनुहोस् यो व्रतको महत्व र अन्य विशेष चीजहरू जानौं।
यो व्रत शिव-पार्वतीजस्तै दाम्पत्य जीवन प्राप्त गर्नका लागि मनाइन्छ।
तीजको पूजा गर्नुअघि महिलाहरूले पहिरन, श्रृंगार र १६ वटा श्रृंगार गर्छन् र सधैं विवाहित रहोस् भनी भगवानसँग प्रार्थना गर्छन्। अखंड सौभाग्यको लागि मनाइने यस व्रतमा महिलाले माता पार्वतीलाई विवाहको सामग्री चढाउने गर्दछन् । यसमा माता रानीलाई १६ वटा श्रृंगारका वस्तु चढाइन्छ । यसमा चुरा, सिन्दुर, ब्रेसलेट, हेन्ना, सारी, चुनरी आदि पर्छन्। यी सामग्रीहरू चढाउनुका साथै महिलाहरूले देवी पार्वतीसँग अखंड सौभाग्यको आशीर्वाद लिन्छन्।
महिलाहरु आमाबुवाको घर जान्छन्
धेरै ठाउँमा यस दिन महिलाहरु आफ्नो मातृघर जाने गर्छन् र यस दिन झुल्ने चलन पनि छ । यस दिन अविवाहित युवतीहरूले पनि असल वर प्राप्त गर्न व्रत बस्छन् । यस दिन मेहदी लगाउनुको विशेष महत्व छ । साउनमा मेहंदी लगाउनाले स्वास्थ्य पनि राम्रो हुन्छ ।
साउनमा मनाइने यस पर्वलाई साउनमा चारैतिर हरियाली हुने भएकाले यसलाई हरियाली तीज भनिन्छ । हरियाली तीजका दिन रुख, नदी र पानीका देवता वरुण देवको पनि पूजा आराधना गरिन्छ । यो पर्व एउटा असल र मनपर्ने दुलहा पाउनको लागि हो।
वन्दना शर्मा
निर्देशक, नटराज नृत्य कला केन्द्र
हल्द्वानी
